De branche-lobby: laat de koplopers hun gang gaan

Brancheorganisaties lobbyen krachtiger als ze de koplopers in hun branche ‘loslaten’. Die sluiten coalities met nieuwe partners en lopen voorop in hun maatschappelijk engagement. Terwijl de besturen van brancheorganisatie zich blijven inspannen om de boel bij elkaar te houden.

Op het publieke speelveld met veel belanghebbenden en veel issues die komen en gaan, gaat het om de ‘race for relevance’. Alleen daarmee krijg je invloed op de beleids- en besluitvorming. Hoe zorg je ervoor dat je een van de belangrijkste beïnvloeders bent op een onderwerp? Voor veel brancheorganisaties is dat een uitdaging.

Wil je nooit een blog van Het Grote Lobbyen missen? Schrijf je in voor de nieuwsbrief en like de Facebook-pagina.

Een van de kerntaken van brancheorganisaties is het vertegenwoordigen van hun branche of sector in het publieke debat en op het politieke speelveld. De vraag is hoe succesvol ze daarin zijn en blijven. De neiging van veel brancheorganisaties is om spreekbuis te willen zijn over alle issues en onderwerpen die op een branche betrekking hebben.

Brancheorganisaties lijken naar buiten toe homogene clubs, maar tussen de leden bestaan er meestal veel tegengestelde meningen en opvattingen. Tussen de koplopers aan de ene kant en de conservatieve krachten aan de andere kant.

Te veel brancheorganisaties richten zich op het bereiken van onderlinge overeenstemming. Dat is een moeizaam en tijdrovend proces. Veel energie en daadkracht gaat verloren aan intern overleg. Intussen beweegt de maatschappij sneller, vernieuwen bedrijven meer en wordt de ‘business cycle’ korter. In mijn ogen zijn brancheverenigingen in de kern nog teveel een product van de verzuiling en van de oude economische ordening. Veel brancheorganisaties blijven hangen in hun oude patronen en gewoonten.

Onherroepelijk zorgt dat voor interne spanning. Het bestuur vraagt zich af: hoe houden we de boel bij elkaar?

Mijn advies is: loslaten! Koplopers willen dóór en willen zich niet laten gijzelen door de trage collega’s in de sector.

Nieuwe verbindingen in de keten

Koplopers zoeken actief nieuwe verbindingen, niet met hun concurrenten maar juist cross-sectoraal in de economische keten met andere gelijkgestemde ondernemers en belanghebbenden. Daarin concurreren ze niet met elkaar, maar vullen ze elkaar juist aan en versterken ze elkaar. Het organiseren van de keten dus.

Vanuit lobby-oogpunt is dat ook slim: zo kun je laten zien dat er vanuit verschillende invalshoeken naar een onderwerp gekeken is en vermijd je de valkuil ‘Wij van wc-eend adviseren wc-eend’.

Brancheverenigingen blijven nog te veel denken in branches en sectoren, terwijl de winst juist zit in het leggen van bredere verbanden, het organiseren van maatschappelijke en economische relevantie over issues in ad-hoc-coalities.

Accepteer als brancheorganisatie ‘to agree to disagree’ in je branche en schiet daardoor niet in een kramp. Stop als brancheorganisatie alle energie in de onderwerpen waarover je achterban het eens is. Daar zit de slagkracht.

Een goed gevoel

Onderzoeken en trendanalyses laten zien dat de maatschappij van grote merken (bedrijven) verwacht dat zij niet alleen producten of diensten verkopen, maar zich ook maatschappelijk engageren. Aan die merken wil een klant zich verbinden. Die geven de klant een goed gevoel, een emotionele waarde. Het zijn de koplopers in een sector die dat vaak als eerste door hebben en die de maatschappelijke verbinding zoeken.

Veel brancheorganisaties (er zijn uitzonderingen) zijn daar niet op ingesteld, spelen dat spel niet of nauwelijks en het ontbreekt hen aan een bredere maatschappelijke opdracht die verbindend werkt. Dat zet ze ook op achterstand in het publieke debat en dus in hun lobby.

Marcel Halma was voorzitter van de Beroepsvereniging voor Public Affairs (BVPA). Bij de brancheorganisatie Netbeheer Nederland was hij adjunct-directeur en public affairs manager. Hij is nu public affairs manager bij AkzoNobel.

Wil je nooit een blog van Het Grote Lobbyen missen? Schrijf je in voor de nieuwsbrief en like de Facebook-pagina.