Vijf kenmerken van effectieve gemeentelijke public affairs
De nieuwe colleges van B en W zijn net aan het werk of ze beginnen binnenkort. Elk college wil Den Haag op een effectieve manier beïnvloeden. Waar zijn de Haagse ontvangers – Kamerleden en topambtenaren - gevoelig voor? De tijd is voorbij dat de goede vriendjes met een slap verhaaltje automatisch hun zin krijgen.
Maar hoe dan? Hoe kom je dan binnen in Den Haag?
Dit zijn de vijf adviezen waarmee de gemeenten (én andere organisaties) hun public affairs, lobby of beleidsbeïnvloeding naar een hoger niveau tillen.
1. Opereer wendbaar in de netwerksamenleving
Gemeenten hebben de alertheid nodig om een vraagstuk zo te formuleren dat andere stakeholders zich eraan willen verbinden. Of mooier nog, ze hebben het vermogen nodig om samen met de stakeholders de woorden voor het vraagstuk te vinden.
Een Haagse topambtenaar ziet het vaak fout gaan: ‘Jumping to conclusions. Dat doen wethouders te veel. Hún oplossing moet het worden en wij moeten betalen. Die oplossing hebben ze al in hun gemeenteraad toegezegd. Soms krijgen ze het voor elkaar, hoor. Maar ik zou graag zien dat wethouders meer tijd besteden aan de zoektocht naar het precieze vraagstuk. En ook bereid zijn zelf financieel bij te dragen.’
Wendbaar opereren in de netwerksamenleving betekent: denken aan de stip op de horizon. Ga dus niet zenden, bepaal niet zelf wat er urgent is, maar beweeg mee met de belangen van de ander.
Scan de omgeving en sta open voor nieuwe kansen. De concrete lobbydoelen kunnen wijzigen of de argumenten van bestaande doelen kunnen variëren, afhankelijk van de stakeholders in de omgeving. Zolang de stip maar aan de horizon blijft.
Wil je nooit een blog van Het Grote Lobbyen missen? Schrijf je in voor de nieuwsbrief en like de Facebook-pagina.
2. Smeed bondgenootschappen
Lobbyen in je eentje is uitzonderlijk geworden. Smeed gelegenheidscoalities met bekende partners en met nieuwe: de strange bedfellows. Je helpt elkaar aan informatie over de Haagse ontwikkelingen. Je bewijst dat er draagvlak is voor jouw aanpak. Daarmee vind je gemakkelijker gehoor in Den Haag.
Zeker als nog niet duidelijk is welke kant het opgaat met een kwestie, is een sectoroverstijgende coalitie nuttig en nodig. Daarin gaat het volgens menig Haagse topambtenaar niet zozeer om samenwerken met ‘bestuurslagen’ en instituties, maar om samenwerken met enthousiaste ménsen. Topambtenaren en Kamerleden worden blij van dat soort mensen.
Gemeentelijke overheden krijgen die samenwerking maar mondjesmaat van de grond. Gemeenten overleggen hooguit met de usual suspects in het bestuurlijke circuit en hebben de neiging hun eigen boontjes te doppen, elke wethouder in de eigen sector.
3. Breng focus aan
Dat advies horen we vaak van topambtenaren en Kamerleden. En het klinkt altijd goed: focus! Ga voor één of twee issues, niet meer. Weersta de behoefte van elke wethouder in het college om een eigen lobbyissue te koesteren, Ga dus niet lobbyen voor de wegverbreding én voor de smart city én voor andere regels voor de woningcorporatie én tegen de goederentreinen door de stad.
Kies issues die ook voor partners in de regio urgent zijn.. Lukt het je om langere tijd alle lobbyaandacht aan één issue te geven, dan werpen die inspanningen vruchten af.
Ook de eigen identiteit verdient focus. ‘Het verhaal van de stad’ geeft profiel, continuïteit en herkenbaarheid. Het werkt als een zeef voor lobbydoelen. Issues buiten het profiel vallen af. Issues met een specifiek lobbydoel binnen het profiel versterken het verhaal. Ontvangers begrijpen dan beter waarom je juist met dat issue komt.
Bedenk het verhaal samen met je stakeholders. Daarmee versterk je de relaties in de netwerksamenleving, waarmee je samen sneller oplossingen bedenkt voor lastige kwesties. En als die stakeholders dan ook nog enthousiast en gedreven overkomen, dan zijn Kamerleden en ambtenaren sneller bereid met je samen te werken.
4. Organiseer het interne samenspel
Gemeentebestuurders en hun ambtenaren die samen lobbyen in Den Haag en de taken verdelen. De Haagse gesprekspartners hechten daaraan. Kamerleden zijn blij met een vast gezicht namens een gemeente of een groep gemeenten. Als het echt belangrijk wordt, verwachten Kamerleden dat de burgemeester of de wethouder naar het Tweede Kamergebouw komt.
Het interne samenspel tussen wethouder en ambtenaren is net zo belangrijk voor het contact met de departementen. Elke departementsambtenaar snapt dat het contact tussen een gemeente en een departement niet door één lobbyist of public-affairsadviseur kan worden onderhouden. Het is heel normaal dat bestuurders en gemeenteambtenaren ook hun Haagse ingangen hebben.
Dat vergt veel van de orkestratie van de lobby op het gemeentehuis. Strategen, bestuursassistenten, beleidsmensen van vakafdelingen, wijkmanagers, programmamanagers, directeuren van diensten, communicatieadviseurs, ze moeten allemaal hetzelfde verhaal vertellen.
Horizontaal samenwerken lukt beter als de wethouders bereid zijn over de scheidslijnen van hun sector heen te springen en intern coalities te sluiten. Wendbaarheid buiten de deur vereist wendbaarheid binnenshuis.
5. Versta het vak
Het lobbywerk is een aaneenschakeling van kleine en grote activiteiten in de goede volgorde. Een telefoontje, een mailtje, een afspraak met een ambtenaar, een borrel met een Kamerlid, een werkbezoek organiseren, een paar berichten op Twitter, een position paper op het goede moment naar een Kamerlid, een Kamerdebat volgen, een verslag schrijven voor de wethouder en de collega’s, een briefing maken voor de burgemeester die naar een lobbygesprek gaat en zo nog veel meer werkzaamheden. En dat alles op het goede moment op een manier die past bij de wensen van de ontvanger.
Het aantal lobbyende organisaties in Den Haag groeit. De concurrentie om de aandacht neemt toe. Kamerleden en topambtenaren zijn kritischer geworden over de lobbyprofessionaliteit. Ze zijn ontvankelijk voor mensen die het lobbyvak onder de knie hebben. Sterker nog, ze gaan er simpelweg vanuit dat je die basisvaardigheden beheerst.
Meer weten over de Haagse ontvangers van de lobby? Bestel het boek Door Haagse ogen.
Wanneer schiet de simpele lobby tekort? Lees de blog over het afscheid van het lobbyen.
Advies op maat nodig over jouw effectieve public affairs?
